Բոլորս էլ գիտենք և գործածում ենք «փնթի» բառը: Ըստ ժամանակակից բառարանների՝ փնթի նշանակում է «կեղտոտ, անմաքուր», ինչպես նաև՝ «հարդարանքին, կարգուկանոնին չհետևող մարդ»:
Այս անգամ կանդրադառնանք մեզանում ընդունված և չընդունված դիմելաձևերին, կներկայացնենք դրանց ծագումը: Հետևությունները պետք է միասին անենք: Եվ այսպես, այսօր ամենատարածված դիմելաձևի՝ «պարոնի» մասին:
Այս զրույցում կներկայացնենք կենդանիների խումբ նշանակող բառ՝ տավար: Տեսնենք, թե ինչ է նշանակում «տավար» բառը, արդյոք բնիկ հայերե՞ն բառ է։ Չէ՞ որ շատ ու շատ լեզուներում կա այդ բառը, ո՞վ է ումից վերցրել:
Դունչն ու հատկապես դնչիկը նույնպես շատ են գովերգվել բանաստեղծների ստեղծագործություններում, որքա՜ն գեղեցիկ դնչիկներ են նկարել նկարիչները: Կխոսենք հայերեն «դունչ», «ունչ», «ընչացք» և «բեղ» բառերի մասին:
Քանի որ «Ի սկզբանէ էր Բանն, և Բանն էր առ Աստուած, և Աստուած էր Բանն», ապա մեր զրույցները կսկսենք Աստծու անունից:
Մենք երբվանի՞ց ենք Արարչին կոչել Աստված, արդյո՞ք հայերեն է հայ Աստվածը, ի՞նչ են ասում այս մասին տարբեր գիտնականներ:
Այս զրույցը ևս առնչվում է հավատին և կրոնին: Այս անգամ ևս ստուգաբանություն-բանալին պտտենք «երեխա» բառի փականքի մեջ, բացենք բառի դռները և ներս մտնենք, տեսնենք, թե իր մեջ պարփակած ինչ խորհուրդ ունի առաջին հայացքից ամենասովորական «երեխա» բառը:
Բոլորս գիտենք, որ «մազապուրծ» նշանակում է «հազիվհազ պրծած, մի կերպ փորձանքից, աղետից պրծած, ազատված»: Իսկ ինչպե՞ս է առաջացել այս բառը, ի՞նչ արմատներից է կազմված: Առաջին հայացքից թվում է, թե կազմված է «մազ» և «պրծնել» բառերից: Բայց կա «մազապուրծ» բառի ավելի հին և ընտիր՝ «մազապուր» ձևը:
Խոսքը հայերենում լայնորեն գործածվող «կամաց» բառի մասին է: Ի՞նչ հետաքրքրություն կարող է ներկայացնել այս ամենասովորական բառը, որն այսօր նշանակում է «ոչ արագ, դանդաղ», «հանգիստ, մեղմ, հուշիկ», «ցածրաձայն, ցածր, զգույշ», «աստիճանաբար»:
Մեր ներկա վիճակն ու անկախություն կոչեցյալ ժամանակահատվածում մեր քաղաքականությունը կարող է կարճ ձևով բնութագրվել որպես ամնեղսունակ ու շուստրի քայլերով, երբեմն էլ վազքով դեպի հերթական փոսը գնալու ընթացք։
Նման իրավիճակում մեր գիտակցությանը չի հասնում այն բանը, որ մեր ընթացքը ուրիշների գոյապայքարի հետևանք է՝ հիմնականում անկախ մեզնից...